Αν το βρεφικό μασάζ ηχεί στα αυτιά σας ως νεωτερισμός, το κείμενο που ακολουθεί, μάλλον θα σας εκπλήξει. Πίσω στον 2ο αιώνα μ.Χ. ο Έλληνας ιατρός Σωρανός ο Εφέσιος (90–150 μ.Χ.), θεμελιωτής της γυναικολογίας και της επιστήμης της μαιευτικής, περιέγραψε με λεπτομέρεια τεχνικές μασάζ για νεογνά, που στόχο είχαν τη διατήρηση της υγείας αλλά και τη σωστή ανάπτυξη και διαμόρφωση του σώματος.

Το έργο του Σωρανού απευθύνεται στη μαία, ως υπεύθυνη για την αντιμετώπιση των «γυναικείων ζητημάτων», του σώματος δηλαδή της γυναίκας και των εύθραυστων ισορροπιών του κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Μεγάλο μέρος του έργου του του αφορά στη γνώση που πρέπει να έχει η μαία ώστε να εκτιμήσει, να κρίνει και να υποστηρίξει την υγεία του νεογνού.

Στο πλαίσιο αυτών των οδηγιών αυτών περιλαμβάνεται η χρήση του μασάζ για τα  νεογνά και βρέφη. 

Οδηγίες μασάζ σύμφωνα με το Σωρανό τον Εφέσιο:

1. Η μαία πρέπει να στρώσει ένα μάλλινο ή λινό ύφασμα στα γόνατά της και να απλώσει χλιαρό ελαιόλαδο στο σώμα του βρέφους.
2. Με το αριστερό της χέρι κάτω από τον δεξί ώμο του βρέφους, το γέρνει ελαφρώς δεξιά και ξεκινά το μασάζ με χλιαρό νερό.
3. Μόλις ζεσταθεί ομοιόμορφα το σώμα, με το δείκτη βουτηγμένο σε λάδι και νερό, η μαία μαλάζει απαλά το στόμα εξωτερικά αλλά και εσωτερικά, καθαρίζοντας τους βλεννογόνους.
4. Ακολούθως, γίνεται μασάζ στην περιοχή της κοιλιάς με στόχο να προκληθεί ούρηση.
5. Μετά σύντομο μπάνιο (ο Σωρανός εστιάζει την προσοχή της μαίας στο να μην προκληθεί υποθερμία στο βρέφος), το βρέφος κρατιέται ανάποδα από τα πόδια, ώστε οι σπόνδυλοι να αποσυμπιεστούν, ο κορμός να χαλαρώσει και η σπονδυλική στήλη να πάρει τη φυσική της μορφή.
6. Ακολουθεί στέγνωμα του βρέφους και επάλειψη με λιπαρές ουσίες και ακολούθως χειρισμοί των μελών του σώματος ώστε να πάρουν τη φυσική τους μορφολογία.

Το μασάζ γίνεται από το δεξί μέρος του σώματος προς το αριστερό και αντίστροφα. Ακολούθως το μασάζ γίνεται από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα από τους αστραγάλους προς τα πάνω μέχρι τον αυχένα. Η μαία πιέζει το δεξί πόδι προς το αριστερό χέρι και το αριστερό πόδι προς το δεξί χέρι για να χαλαρώσουν οι σύνδεσμοι των αρθρώσεων και να αποκτήσουν ευκινησία.

Η μαία στη συνέχεια:

1. Ενώνει τα πόδια του βρέφους, με τα πέλματα κοντά στη βάση της ράχης, κάνει μασάζ σε όλο το μήκος των άκρων.
2. Συνεχίζει τρίβοντας τις πτέρνες, τις ευθυγραμμίζει χρησιμοποιώντας την παλάμη της.
3. Ακολουθεί μασάζ κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης με τον καρπό, ασκώντας σταθερή πίεση κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης ώστε να επιτευχθεί η ευθυγράμμιση των σπονδύλων και να ισχυροποιηθεί η ράχη.
4. Μασάζ στο κατώτερο μέρος της ράχης και στη μέση, στοχεύοντας στην απόκτηση σωστής στάσης, σύμφωνα με τα πρότυπα της αρχαιοελληνικής-ρωμαϊκής ομορφιάς.
5. Μασάζ στην περιοχή των νεφρών.
6. Τέλος τρίβει το κεφάλι με κυκλικές κινήσεις, κάνοντας χρήση και των δυο χεριών και πιέζοντας μέτωπο και πηγούνι ώστε να δώσει το σωστό σχήμα στο κρανίο.
7. Μασάζ στον αυχένα, ώστε να ελευθερωθούν οι σπόνδυλοι και να διευκολυνθούν οι κινήσεις που δεν μπορεί το βρέφος να κάνει μόνο του.

Πρόσθετες οδηγίες:

• Το μασάζ πρέπει να επαναλαμβάνεται καθημερινά.
• Τα χέρια πρέπει να μαλάσσονται κατά μήκος και διασταυρώνονται πάνω από την κοιλιά.
• Τα πόδια αρχικά πρέπει να τεντώνονται και ακολούθως να επαναφέρονται, λαμβάνοντας υπόψη ότι σφιχτοί επίδεσμοι μπορεί να οδηγήσουν σε παραμορφώσεις που με τον τρόπο αυτό πρέπει να διορθώνονται.
• Η μύτη και του μέτωπο πρέπει επίσης να μαλάσσονται, για την αποφυγή δυσμορφιών.
• Στα αγόρια, επιπλέον, η μαία εκτελεί μαλάξεις ώστε να επιμηκύνει την ακροποσθία, προωθώντας τη σταδιακά για να καλύψει τη βάλανο, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικά προβλήματα.

Ο Σωρανός ξεπερνά το θεραπευτικό πλαίσιο του μασάζ. Πιστεύει ότι το μασάζ εκπαιδεύει και διαπλάθει το σώμα, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της ομορφιάς, των σωστών αναλογιών και της υγείας του βρέφους. Το αντιμετωπίζει ως διαδικασία υγιεινής και πρόληψης που οδηγεί στη διαμόρφωση του σώματος του τέλειου Ρωμαίου πολίτη (cives romanus).

[Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το Medicina Historica 2024; Vol. 8, N. 2: e2024015]